Durham: Cathedral Church of Christ and the Blessed Virgin Mary

De kathedraal van Durham is een prachtig voorbeeld van de romaanse bouwstijl (Norman). Bij binnenkomst vallen direct de machtige majestueuze pilaren op aan weerszijden van het middenschip (met elk een ander patroon) en het robuuste kruisribgewelf. “Durham Cathedral” was de eerste kerk in Engeland met een stenen gewelf.

In tegenstelling tot veel kathedralen is het oorspronkelijke gebouw redelijk goed intact gebleven en hebben restauraties geen ingrijpende veranderingen veroorzaakt. De inrichting daarentegen is in 1650 flink aangetast. Het was de periode van de Engelse burgeroorlog. Ongeveer 4000 schotse soldaten werden er gevangen gezet. Tegen de kou werden vrijwel alle houten banken, beelden en versieringen verbrand. Uit het prachtige hoog altaar (Neville Screen uit de 14^e eeuw) zijn alle 107 (!) beelden verdwenen.

Het koorhek en de preekstoel zijn opvallende 19^e-eeuwse aanpassingen.

Waar kun je op letten:

• Helemaal aan de oostzijde bevindt zich de “Chapel of the nine altars”. Voor de vele priesters van het klooster die dagelijks de mis lazen, richtte men 9 altaren in, vandaar de naam. Let op de prachtige sluitstenen in het gewelf (de steen in het topje van het gewelf waar de verschillende ribben samen komen) en het 18^e -eeuwse roosvenster.

Dat het diocees (bisdom) in Durham, na Canterbury en York, een belangrijk diocees in de Anglicaanse kerk is, blijkt wel uit het feit dat bij de kroning van King Charles III afgelopen voorjaar, de bisschop van Durham samen met de aartsbisschop van Canterbury de gehele kroningsdienst naast de troon van Charles stond.

De counties Yorkshire en Durham waren van oudsher mijn gebieden. In de 18^e en 19^e eeuw was het winnen van kool een belangrijke bron van inkomsten. In beide counties waren er tientallen mijnen actief waar de mijnwerkers werden uitgebuit en onder erbarmelijke omstandigheden moesten werken. Van vakbonden of sociale voorzieningen was nog geen sprake. Daartegenover leefden de mijneigenaren in grote welstand. In de stad Durham hadden veel rijke handelaren een optrekje, vaak gebouwd in de populaire “Georgian” bouwstijl. Deze stijl kenmerkt zich in symmetrie en regelmaat. Kijk maar eens naar de grote ramen die weer zijn onderverdeeld in kleinere ruiten. De naam “Georgian Style” heeft betrekking op de opeenvolgende koningen George I t/m Geogre IV die het Verenigd Koninkrijk in de 18^e en begin 19^e eeuw regeerden.

 

Wat is het verschil tussen een Evensong en een Eucharist?

Evensong

Het dagelijks leven van een kloosterling werd bepaald door de vaste gebeden die elke dag in een vaste volgorde verspreid over de dag werden gebeden en gezongen. Deze reeks van gebeden werden ook de getijden genoemd.

Met de reformatie verdwenen de kloosters in Engeland en daarmee het traditionele koorgebed. De Anglicaanse aartsbisschop Thomas Cramner (1489 – 1559) herschikte de beide ochtendgebeden Metten en Lauden tot één Morning Prayer en het middaggebed (Vespers) en avondgebed (Completen) tot een Evening Prayer. Deze twee vieringen zijn vastgelegd in het “English Book of Common Prayer” en zijn de twee belangrijkste vieringen in de Anglicaanse kerk.

Het is bijzonder dat in elke kathedraal (en ook in veel parochiekerken) deze twee diensten elke dag gebeden worden. Vanwege het grote aandeel van muziek in de evensong, geniet deze een steeds groeiende belangstelling, zowel onder koren om de muziek te zingen, als onder gelovigen en niet gelovigen om deze bij te wonen vanwege het mystieke en meditatieve karakter.

Elke evensong wordt vooraf gegaan door “the Choristers Prayer” waarin de voorgangers en koorzangers samen bidden. Opgesteld om naar de koorbanken te lopen spreekt de voorganger:

Bless, O Lord, us thy servants who minister in thy temple

Grant that what we sing with our lips we may believe in our hearts

And that we believe in our hearts we may show forth in our lives

Through Jesus Christ our Lord. Amen

 

Na afloop wordt in de kooromgang gebeden:

Grant, O Lord, that what I have said and sung with my mouth

I may believe in my heart

And what I may believe in my heart

I may steadfastly fulfill

Through Jesus Christ our Lord. Amen

 

Eucharist

Een “Eucharist” of eucharistie lijkt in zijn vorm erg veel op die van de rooms-katholieke eucharistie. Zoals eerder beschreven was de afscheiding van de Rooms Katholieke Kerk niet principieel op basis van een theologisch geschil. Daarom bleven de gevolgen voor de gebruikte eredienst en muziek beperkt. De vaste onderdelen uit de rooms-katholieke eucharistie Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus, Benedictus en Agnus Dei komen ook voor in de Eucharist. Waar echter de eucharistieviering een centrale plaats inneemt in de rooms-katholieke eredienst is dat in de Anglicaanse Kerk niet het geval. Daar is het “English Book of Common Prayer” maatgevend met een in de hiërarchie een belangrijkere rol voor het Morning Prayer en Evening Prayer. Lang niet altijd worden alle delen van de mis gebruikt. Zo zingen wij in Beverley alleen het Gloria, Sanctus en Agnus Dei.

Een groot verschil tussen en eucharistie in de Rooms-Katholieke Kerk en de Anglicaanse Kerk is de transsubstantiatie. Transsubstantiatie is een begrip uit de rooms-katholieke theologie over de aanwezigheid van Christus in de eucharistie. Deze leer zegt dat door de consecratie, de offergaven van brood en wijn worden veranderd in het Lichaam en Bloed van Christus. De substantie van brood wordt omgezet in de substantie van het lichaam van Christus en de substantie van de wijn in die van zijn bloed. De Anglicaanse Kerk heeft de leer van de transsubstantiatie verworpen. Haar officiële doctrine bevat de Lutheraanse uitleg: na de consecratie is Christus “vertegenwoordigd” in brood en wijn.

Een tweede groot verschil betreft de personen die bevoegd worden geacht voor te gaan in de eucharistie. In de Rooms Katholieke Kerk mag dat uitsluitend door ongetrouwde mannen, in de Anglicaanse Kerk mogen ook getrouwde mannen en vrouwen voorgaan.